เครื่องปั่นไฟหรือเครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator)

เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตพลังงานไฟฟ้าโดยการเปลี่ยนแปลงพลังงานกลเป็นพลังงานไฟฟ้า เครื่องกำเนิดไฟฟ้ามักจะประกอบด้วยส่วนหลักๆ ดังนี้:

1. โรเตอร์ (Rotor): ส่วนที่หมุนอยู่ภายในเครื่องกำเนิดไฟฟ้า มักจะมีแม่เหล็กถาวรหรือแม่เหล็กไฟฟ้าติดตั้งอยู่
2. สเตเตอร์ (Stator): ส่วนที่อยู่นิ่งซึ่งล้อมรอบโรเตอร์ ประกอบด้วยขดลวดทองแดงที่ถูกพันอยู่ในแกนเหล็ก
3. คอมมิวเตเตอร์ (Commutator): ใช้ในการเปลี่ยนทิศทางกระแสไฟฟ้าที่ไหลในขดลวดเพื่อให้ได้กระแสไฟฟ้ากระแสตรง (DC)
4. แปรงถ่าน (Brushes): ส่วนที่สัมผัสกับคอมมิวเตเตอร์เพื่อส่งกระแสไฟฟ้าออกไปยังวงจรภายนอก

เมื่อโรเตอร์หมุนด้วยความเร็วที่เหมาะสม ภายใต้การกระทำของแรงแม่เหล็กที่สร้างขึ้นโดยแม่เหล็กถาวรหรือแม่เหล็กไฟฟ้า จะเกิดการเหนี่ยวนำไฟฟ้าขึ้นในขดลวดของสเตเตอร์ ทำให้เกิดการผลิตพลังงานไฟฟ้า

การใช้งานของเครื่องกำเนิดไฟฟ้ามีหลากหลาย อาทิเช่น การผลิตไฟฟ้าในสถานีไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์หรือพลังงานลม การสำรองไฟฟ้าในกรณีฉุกเฉินในโรงพยาบาลหรือสถานที่สำคัญ และการใช้งานในรถยนต์หรือเรือ เป็นต้น

ปัจจุบันเครื่องปั่นไฟนิยมใช้กันแพร่หลาายในประเทศไทยโดยใช้กับงานก่อสร้าง และงานดนตรีที่ต้องใช้กำลังไฟเยอะกว่าปกติ ไม่ว่าจะเป็นเวทีดนตรี หมอลำ คอนเสิร์ต